MET HUN UNIEKE SAXCELL-VEZEL ZETTEN ZE DE CIRCULAIRE TEXTIELKETEN OP Z’N KOP.

Hoe kan de textielindustrie duurzamer? Een vraag die Gerrit Bouwhuis, onderzoeker en technoloog, al jaren bezighoudt. Gerrit: “De milieu-impact van de textielindustrie is hoog. Er worden steeds meer producten ontwikkeld, en dat betekent ook steeds meer afgedankt textiel.” Samen met collega Ger Brinks voelde hij zich verantwoordelijk om hier verandering in te brengen. Ze begonnen met testen en ontwikkelden de recyclebare vezel ‘SaXcell’. Wat kunnen ze ermee? En wat betekent dit voor de textielindustrie?

Een duurzame missie

In 2011 besloot Gerrit, met zijn collega’s onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor het recyclen van huishoudelijk katoenafval. “Een groot deel van katoen bestaat uit H2O en CO2. Voor katoen is veel landbouwgrond, water en kunstmest nodig. Dit is niet duurzaam en op den duur zelfs niet meer mogelijk,” vertelt Gerrit. Ger vult aan: “We hoorden om ons heen dat het onmogelijk was om deze katoen optimaal te recyclen, want anders had iemand het allang gedaan.” Toch hield dit hen niet tegen om zelf op onderzoek uit te gaan.

De geboorte van de SaXcell-vezel

“Op een dag lukte het ons om een soort draad te ontwikkelen uit de katoenvezels van huishoudelijk katoenafval. Dit draad was in feite een nieuwe cellulosevezel, afkomstig uit oud katoen. De uitvinding werd gedaan bij Saxion, dus we besloten het de SaXcell te noemen,” vertelt Gerrit. Het team wist dat ze iets bijzonders in handen hadden. Met subsidie van Saxion richtten ze SaXcell B.V op en kon een groter team de vezel verder onderzoeken. Vanaf het begin hebben de medeaandeelhouders Henk Gooijer, Pramod Agrawal en later Jens Oelerich de schouders onder deze unieke ontwikkeling gezet.

“In 2015 maakten we samen met een aantal Nederlandse bedrijven de eerste jurk van gerecycled materiaal,” vertelt Gerrit. Ook lukte het om 100 kilo SaXcell te produceren en te verwerken tot 100 kilo nieuwe garens in vooraanstaande spinnerijen in Zwitserland en Turkije. Gerrit: “Hier kwamen we erachter dat de vezel ook heel fijn kon spinnen, met als resultaat hoogwaardige materialen.”

Een pilot met nieuwe aandeelhouders

inmiddels waren er meer partijen geïnteresseerd in SaXcell, waaronder Wevotex en Sympany. Met de resultaten ging het team naar partners van Wevotex in Turkije, waar moderne fabrieken stonden. “Hier was iedereen enthousiast. Ze wilden met ons in zee, maar wij vonden het belangrijk om een pilot starten in Nederland aangezien hier de uitvinding is gedaan,” vertelt Gerrit. Helaas hadden ze weinig succes met het vinden van Nederlandse investeerders. Na anderhalf jaar zoeken, sloegen ze in 2020 toch de handen ineen met Turkse aandeelhouders. Gerrit: “Zij sloten zich aan bij SaXcell B.V. en de pilotplant in Goor werd opgezet. Tegelijkertijd werd een aanvraag ingediend bij de regiodeals om een circulair textiel infrastructuur in te richten, inclusief een textiellab bij Saxion.”

Oprichting van het Texiellab met Texplus

“Nu zijn we bezig met verder onderzoek in het Textiellab. Tegelijkertijd wordt in de proeffabriek katoenafval op grotere schaal omgezet in pulp voor verdere verwerking tot SaXcell. Die SaXcell vezels vormen textielgaren voor nieuwe producten,” vertelt Ger. Hierbij verenigen SaXcell en Saxion zich met Texplus. Hierin zitten Twente milieu, Het Goed, De Beurs, Frankenhuis en Enschede textielstad als de zes Overijsselse koplopers op het gebied van textiel. De stichting wordt gesteund door de Regiodeal. Gerrit: “Samen vertegenwoordigen we de hele keten. Van textielinzameling tot verwerking en het maken van een eindproduct voor de markt.”

Doorzetten en reflecteren

“Soms ga je stappen vooruit, om vervolgens weer net zo hard achteruit te gaan,” vertelt Gerrit. “Als onderzoeker moet je doorzetten, reflecteren en constant op je concurrentie letten. We hebben veel tegenslagen gehad. Mensen die niet in het product geloofden, investeerders die niet wilden aanhaken; maar uiteindelijk staan we nu hier en zijn we met de opschaling begonnen. We zijn er nog niet, maar we doen dit allemaal om de textielindustrie circulairder te maken, en daar geloof ik in.”

Ben jij een onderzoeker en heb je hulp nodig met het vermarkten van je onderzoek? Bekijk hier wat we voor je kunnen doen.